Hak wbity w serce i napis "Oszustwa na portalach randkowych"

Oszustwa na portalu lub aplikacji randkowej

W badaniach Pew Research Center odnotowano, że 50% użytkowników uważa że osoby korzystające z portali i aplikacji randkowych, zakładają fałszywe konta i dopuszczają się oszustwa. Czy słusznie? Trudno powiedzieć.

Najpewniej takie dane posiadają twórcy aplikacji i portali randkowych. Użytkownicy mogą (i powinni!) raportować niewłaściwe zachowania innych osób, ale tutaj trudno o jawność takich informacji. Niemniej, o przypadkach catfishingu, oszustwach matrymonialnych i nigeryjskich książętach słyszał chyba każdy.

Randkowanie w sieci wiąże się z ryzykiem, że angażujemy swój czas i emocje w znajomość, która z góry skazana jest na porażkę. Wszak osoba, która wzbudziła nasze zainteresowanie może wcale nie istnieć.

Poszukiwanie partnera na portalu lub aplikacji randkowej wiąże się z możliwością doświadczenia też innych trudnych zachowań użytkowników, o których piszę w ramach serii tekstów.

Znasz historię internetowej znajomości Neva Schulmana? Poznał 40-letnią, zamężną kobietą, która podawała się za kogoś innego. Dlaczego? Ot, nie czuła się zadowolona z własnego życia. To wówczas zadebiutowało pojęcie „catfish”. Co ciekawe, to określenie zostało użyte przez męża bohaterki filmu i oznaczało suma. Z czasem zaczęło być utożsamiane z internetowym oszustwem.

Ten najbardziej znany przypadek oszustwa dał początek aż 8 sezonom serialu o tej samej nazwie.

Catfish i oszustwa matrymonialne

Catfishing polega na tworzeniu fikcyjnej postaci lub fałszywej tożsamości i posługiwaniu się nią w relacji z drugą osobą. Innymi słowy, ktoś ukrywa własną tożsamość. Wykorzystuje do tego czyjeś dane personalne, zdjęcia czy fakty z życia osoby, za jaką się podaje. W innym przypadku, wymyśla zupełnie nową postać.

Jednym z powodów takiego zachowania jest intencja dokonania wyłudzenia: pieniędzy, kompromitujących zdjęć czy nawet zgody na seks. Innym razem, oszustwo lub prześladowanie innej osoby, np. użytkownika portalu lub aplikacji randkowych. Są ludzie, którzy robią to dla zabawy, czując potrzebę dowartościowania się, celowego skrzywdzenia innej osoby, z chęci manipulacji lub uzyskania określonych korzyści.

Fałszowanie własnej tożsamości i budowanie relacji romantycznej za pośrednictwem serwisów internetowych w celu wyłudzenia pieniędzy to oszustwo matrymonialne w czystej postaci, znane już w świecie offline. Przykładowo, Jerzy Kalibabka, znany pod pseudonimem „Tulipan” oszukał ponad 200 kobiet, co zostało udokumentowane, na kwotę 15 milionów złotych.

Wcale nie tak trudno zostać oszukanym_ą, gdy szuka się miłości

Mogłoby się wydawać, że nie tak łatwo wpaść w pułapkę oszusta matrymonialnego. Zakładamy, że taka historia na pewno nam się nie przydarzy. Czyżby?

Większość z nas pragnie miłości i chce czuć się przez kogoś kochanym. To sprawia, że stajemy się głodni czyjegoś zainteresowania i uwagi. W efekcie tracimy rozsądek, zatracając się w relacji, która staje się przez kogoś wyreżyserowana.

Jak się okazuje, miłosne deklaracje w takich znajomościach mogą pojawić się już po 2 tygodniach znajomości. Wszystko po to, aby wytworzyć w ofierze poczucie wyjątkowości relacji, zdobyć zaufanie i uzależnić ją od siebie emocjonalnie.

To ciekawe, bo jak pisze w swoim opracowaniu Joanna Wnęk-Gozdek, schemat działania oszustów jest podobny. Najczęściej jest to oszustwo na żołnierza amerykańskiego, uczestnika misji humanitarnej albo inną osobę, wykonującą zawód zaufania społecznego (lekarz, pilot, żołnierz, korespondent wojenny czy prawnik). Rzadziej jest to sportowiec, model czy biznesmen przebywający na zagranicznym kontrakcie.

Sama znajomość rozwija się w szybkim tempie, wypełniają ją, pełne uwagi i zainteresowania, rozmowy. W międzyczasie pojawia się propozycja zmiany komunikatora, aby jeszcze łatwiej ze sobą rozmawiać. Jednocześnie oszust (tj. scammer) niechętnie podejmuje temat np. wymiany numeru telefonu.

Komplementy, drobne podarunki, miłe gesty, snucie wspólnych planów i pojawiające się deklaracje charakteryzują kolejny etap rozwoju znajomości. Wszystkie te działania mają sprawić, że ofiara zakocha się w oszuście.

Rodząca się zażyłość emocjonalna wykorzystywana jest do osłabienia ewentualnej odmowy, kiedy scammer poprosi o przysługę, drobną kwotę pieniędzy itp. Stąd już prosta droga do wyłudzenia. Najczęściej odbywa się ono w podniosłej atmosferze oczekiwania na pierwsze spotkanie w tzw. realu, do którego nigdy nie dochodzi.

Kropla drąży skałę

Katarzyna Tórz, autorka bloga ChicbyKate, opisała własne doświadczenia związane z poznaniem oszusta matrymonialnego. Mężczyzna robił wszystko aby uwiarygodnić swoją postać, do tego stopnia, że wysłał skany swoich dokumentów i swoje zdjęcia. Co ważne, wyglądał na nich tak samo jak w czasie rozmów wideo. W dodatku był przystojny, zabiegał o uwagę kobiety, będąc w tym niezwykle regularnym. Jak napisała autorka „Powoli, kroplą po kropli drążył sobie miejsce, w mojej głowie.”

Mogłoby się wydawać, że wystarczy odrobina rozsądku i przezorności, aby uniknąć bycia oszukanym. Nic bardziej mylnego.

Wspomniana kobieta skrupulatnie sprawdzała wiarygodność nowego znajomego w sieci – jego tożsamość, rzeczywisty wygląd, a nawet porównując pogodę w miejscu zamieszkania mężczyzny z aplikacją Google. Dopiero zawiła historia paczki i dołączonych do niej pieniędzy, a także rozmowa z pracownikiem Urzędu Celnego okazała się być skutecznym panaceum na miłość zza ocenu.

Opis przeżyć kobiety doskonale oddaje to, czego doświadczają oszukane osoby. Polecam przeczytać!

Co może zwrócić Twoją uwagę i co możesz zrobić, żeby czuć się bezpieczniej?

Pewien schemat postępowania oszustwa matrymonialnego jest powtarzalny, podobnie jak stosowane mechanizmy działania. Warto je znać i wiedzieć, na jakie zachowania zwrócić uwagę.

1. Tworzenie atrakcyjnego profilu randkowego

Taki profil powinien przyciągać, dlatego nierzadko znajdują się na nim wyjątkowo atrakcyjne zdjęcia, często stockowe, z całą pewnością nie należące do właściciela konta. Z drugiej strony, brak zdjęć albo niewielka ich liczba.

Nieostre, zamazane, celowo ukrywające postać użytkownika fotki, to również sygnał, że ktoś się ukrywa (np. przed żoną/mężem) i chce pozostać anonimowy.

Niegramatyczny opis, wyglądający jakby został przetłumaczony przez Google Translator to kolejny sygnał ostrzegawczy, podobnie jak puste bio.

Co możesz zrobić na tym etapie, jeśli masz wątpliwości, z kim masz do czynienia?

Sprawdzić fotki w Google Grafika albo aplikacji dedykowanej do odwracania zdjęć i wyszukiwania ich w sieci (np. Reverse Image). Taka szybka weryfikacja pozwala sprawdzić inne źródła, w jakich pojawiły się te same albo podobne obrazy. Nie zapewnia jednak pewności – sprytni oszuści potrafią zadbać o swoją wiarygodność w sieciach wyszukiwania.

Z drugiej strony całkowity brak informacji także budzi niepokój. Ktoś może dbać o swoją prywatność, ale zazwyczaj jego dane pojawiają się w kontekście bycia uczniem jakieś szkoły lub członkiem jakiegoś zespołu pracowniczego albo posiadania działalności gospodarczej.

2. Uwodzenie

Najczęściej w postaci love booming (tj. bombardowania miłością). Komplementy, wyznania, odkrywanie się i dzielenie się intymnymi szczegółami ze swojego życia, drobne gesty i podarunki – to wszystko składa się na proces zjednywania sobie drugiej osoby, aby uwierzyła w wyjątkowość nawiązanej relacji.

Co może wzbudzić wątpliwości?

Zbyt szybko rozwijająca się znajomość, w której ktoś chce wiedzieć o nas dużo, jednocześnie niekoniecznie dzieląc się szczegółami ze swojego życia. Wszelki brak wzajemności i równowagi w dzieleniu się informacjami, okazywanymi uczuciami, ich nieadekwatnością mogą wzbudzić Twoją podejrzliwość. Historie o bratnich duszach i miłości jak z bajki dają nam poczucie, że taka relacja może mieć sens. Jednak wyznanie miłości przez osobę, która nigdy nas nie widziała i unika bezpośredniego spotkania może budzić wątpliwości.

Dążenie do przeniesienia się na inną platformę komunikacji, aby być jeszcze bardziej dla siebie dostępnymi również bywa sygnałem do niepokoju. Przesyłanie sobie wiadomości tylko w określonych godzinach i dniach tygodnia, np. tylko w trakcie pracy, to kolejny sygnał ostrzegawczy.

Co możesz zrobić?

Warto zbierać informację na czyjś temat, poznać imię i nazwisko, podstawowe fakty z życia. Co prawda, każdą z tych danych można podać inną niż w rzeczywistości, ale

Nalegać na spotkanie w realu albo chociaż na wideo rozmowę. Możemy to argumentować w ten sposób, że skoro komuś tak na nas zależy, to z pewnością znajdzie czas na spotkanie (chociażby online). Dziwne uniki, zmiana tematu czy odwoływanie spotkania można potraktować jako jasny sygnał, aby zakończyć znajomość.

3. Testowanie

Ten etap polega na sprawdzeniu, na ile użytkownik_czka jest skory_a do wykonania drobnej przysługi czy odwdzięczenia się za przesłane prezenty itp.

Reguła wzajemności, technika stopy w drzwiach czy stopniowanie kolejnych próśb to sposoby wywierania wpływu, wykorzystywane przez oszustów. Drobne przysługi z czasem stają się dużymi przysługami, na które się godzimy. Jest nam coraz trudniej odmówić ze względu na coraz większą zażyłość emocjonalność i fakt, że już na wiele się zgodziliśmy.

Co może wzbudzić Twoją podejrzliwość?

Prośby o przesłanie niewielkich kwot pieniędzy (np. na podróż), odebranie jakieś paczki, zarezerwowanie biletu lotniczego, ale też wysłanie nudesa czy pokazanie się w bieliźnie podczas rozmowy wideo.

Co możesz zrobić?

Nie czuj się w obowiązku rewanżowania się za coś, co zrobiła druga osoba. Nie musisz być też konsekwentny_a w spełnianiu próśb – w każdej chwili możesz zrezygnować, a nawet warto abyś to zrobił_a.

Odmowa wykonania jakieś przysługi już na początkowym etapie znajomości pozwoli Ci zobaczyć, jak ktoś sobie z nią poradzi. Czy ten ktoś uszanuje Twoją decyzje i jak poradzi sobie ze złością itp. Może się okazać, że okażesz się być „trudnym przypadkiem” i ktoś nagle zniknie, wiedząc, że nie uzyska tego, czego chciał_a.

4. Żądania

To już ostatni etap, w którym dochodzi do sformułowania największej przysługi, często w atmosferze oczekiwania na spotkanie. Nagle pojawia się coś lub ktoś, co niweczy plany kochanków i tylko jedno z nich jest w stanie naprawić tę sytuację. Rozwiązaniem może być przelanie odpowiedniej kwoty pieniędzy, opłacenie pobytu w szpitalu, leczenia, edukacji, rachunku telefonicznego albo podatku dla organów celnych.

Scenariusz zbliżającego się i przerwanego różnymi okolicznościami spotkania może być odgrywany wielokrotnie, do czasu aż użytkownik_czka zorientuje się, że coś jest nie tak albo zostanie poinformowana o oszustwie.

Sprawy mogą przybrać też inny obród, kiedy scammer wciągnął użytkownika_czkę w sexting albo cybersex i grozi, że wykorzysta zebrane materiały. Ceną za zaniechanie upublicznienia zdjęć albo fragmentów filmu może być odpowiednia kwota pieniędzy albo zgoda na podjęcie aktywności seksualnej z oszustem.

Co może wzbudzić Twoje podejrzenia?

Charakter i waga prośby jest tutaj wyraźnym sygnałem, że ktoś chce nas wykorzystać.

Co możesz zrobić?

Jeśli nie jesteś pewny_a co do intencji użytkownika, skonsultuj się z osobą, która może udzielić Ci informacji na interesujący Cię temat, np. kwestie podatku celnego. Możesz też anonimowo zadzwonić na infolinię policyjną. Schemat postępowania i sposoby wyłudzenia pieniędzy najczęściej się powtarzają. Z pewnością znajdzie się ktoś, kto potwierdzi albo wykluczy zbieżność Twojej sytuacji z doświadczeniami innych osób.

Koniecznie zabezpiecz swoje aktywa i dostęp do płatności internetowych.

No i…

Poszukaj wsparcia, aby poradzić sobie z trudnym doświadczeniem, ale też, żeby się przed nim ustrzec

Poszukaj też wsparcia, być może także specjalisty. Doświadczenie oszustwa i trwanie w relacji, która okazała się fikcyjna i oparta tylko na chęci wykorzystania Cię jest trudne. W tej całej sytuacji, Twoje emocje i rozbudzone uczucia były najpewniej zupełnie prawdziwe. Daj sobie czas i możliwość dojścia do siebie, a także ponownego zbudowania zaufania do innych i świata.

Bycie oszukanym i okłamanym przez osobę, z którą nawiązało się znajomość, mając nadzieję na pozytywny jej rozwój, to trudne doświadczenie. Niestety portale i aplikacje randkowe oferując (z założenia) dostęp do wolnych i szukających miłości użytkowników, umożliwiając im zachowanie względnej anonimowości. W efekcie, przyciągają często osoby, których zamiary i intencje są dalekie od uczciwych. Warto zachować ostrożność i być uważnym na wszelkie czerwone flagi.

Jeśli nie wiesz na co zwracać uwagę przeglądając profile randkowe, nawiązując rozmowę albo umawiając się z kimś na randkę, żeby uniknąć rozczarowania i zadbać o własne bezpieczeństwo, możesz umówić się na konsultacje online. Możemy porozmawiać na ten temat!  

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany.